فیلم " پذیرائی ساده " را تابستان در جشنواره فیلم ایرانی لندن دیدم. راستش اصلا خوشم نیامد. صحبت های بعد از فیلم کارگردان (مانی حقیقی) ، هم نتوانست نظرم را برگرداند. اما چون درخواست شده بود برای حمایت از سینمای مستقل ، این مطلب را هر کسی به نوعی در فضای مجازی خودش به اشتراک بگذارد، من هم اینجا بازنشر می کنم. .
همزمان با اکران «پذیرایی ساده» در گفت‌وگو با ایسنا،
اظهارات صریح مانی حقیقی درباره‌ی حوزه هنری / «شما اصلا چه‌کاره مملکت هستید؟!»
یکشنبه ۱۷ دی ۱۳۹۱ - ۱۴:۰۳
«پذیرایی ساده» به کارگردانی مانی حقیقی این روزها به عنوان چهارمین فیلم تحریمی حوزه هنری اکران شده است اما حاشیه‌های اکران آن همانند سه فیلم قبلی «بی‌خود و بی جهت»، «من مادر هستم» و «من همسرش هستم» آنقدر به متن آمده است که دست‌اندرکاران این فیلم تصمیم گرفته‌اند، شعار تبلیغاتی فیلم‌شان را با توجه به این حاشیه‌ها بنویسند و مخاطبشان را با این پرسش به سینماها دعوت کنند که «چه کسی نمی‌خواهد از شما پذیرایی کنیم؟»
مانی حقیقی درباره‌ی این شعار تبلیغاتی به خبرنگار سینمایی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، گفت: پاسخ این سوال طبعا حوزه هنری است. وقتی حوزه هنری به خودش اجازه می‌دهد بدین شکل به فیلم‌ها حمله کند، ما هم می‌توانیم از این حمله‌ها استفاده تبلیغاتی کنیم.
وی تصریح کرد: به هر حال وضعیت به شکلی درآمده است که استقبال مردم از فیلم های تحریمی به مخالفت عمومی با سیاست‌های حوزه هنری تبدیل شده. مردم دارند در واکنش صریح به سیاست‌های ارتجاعی حوزه هنری از این فیلم‌ها استقبال می‌کنند.
بخشی از فروش به کیفیت خود فیلم‌ها برمی‌گردد اما ...
کارگردان «پذیرایی ساده» در پاسخ به اینکه این حاشیه‌ها باعث فروش بیشتر فیلمهای تحریمی نشده است؟ گفت: طبعا بخشی از فروش به کیفیت خود فیلم‌ها برمی‌گردد اما بخشی که به این حاشیه‌ها مربوط است را نمی‌توان کتمان کرد. حاشیه‌های این فیلم‌ها موجب فروش بیشتر آنها شده است. مردم به تماشای این فیلم‌ها می‌روند تا نشان بدهند در این جنگ، طرفدار فیلمسازان و فرهنگ کشورشان هستند.
وی یادآور شد: مردم در کوچه و خیابان دائم به من می‌گویند که ما می‌خواهیم دوسه بار فیلم را ببینیم تا به حوزه هنری ثابت کنیم نباید این کار را با فیلم‌ها میکرد. این حمایت گسترده مردمی یکی از دلپذیرترین اتفاقاتی است که در این چند ساله شاهدش بوده‌ایم.
مانی حقیقی درباره‌ی اینکه آیا به خاطر تحریم حوزه هنری برای اکران دغدغه یا نگرانی داشته است، گفت: اصلا نگران نبودم. روند ساخت «پذیرایی ساده» کاملا قانونی بود و من از همان اول کار با وزارت ارشاد در تماس بودم. وقتی شایعه تحریم این فیلم‌ها به گوشم رسید، هم با مدیران حوزه و هم با مدیران ارشاد در ارتباط بودم.
وی یادآور شد: مدیران وزارت ارشاد که تنها نهاد قانونی برای بحث درباره مسایل مربوط به اکران هستند دائما به من اطمینان می‌دادند که جای هیچ نگرانی نیست و فیلم قطعا اکران خواهد شد، در حالی که مدیران حوزه هنری که در این بحث هیچ‌کاره هستند به شایعه‌پراکنی و جوسازی درباره جلوگیری از اکران فیلم می‌پرداختند. من هم کاملا برخلاف بدبینی‌های اطرافیانم و علی‌رغم دخالت‌های بیجای مدیران حوزه به حرف آقایان عرفان‌منش و عظیمی اطمینان کردم و خوشبختانه این باورم درست از آب درآمد و وزارت ارشاد برای اکران فیلم مصرتر شد.
گفتند «پذیرایی ساده» تلخ است/ آژانس شیشه‌ای را هم اکران نمی‌کردیم!
کارگردان «پذیرایی ساده» در بخش دیگری از این گفت وگو در پاسخ به اینکه مشکل حوزه هنری با «پذیرایی ساده» چیست؟ توضیح داد: بعد از عید نوروز که بحث غیر رسمی تحریم برخی فیلم‌ها پیش آمد، ابتدا به حوزه هنری برای بررسی صحت موضوع زنگ زدم. آنها اول وجود چنین لیستی را کتمان کردند ولی بعد که اصرار کردم، جلسه‌ی مفصلی را با من ترتیب دادند که اکثر مدیران حوزه هنری در آن حضور داشتند.
وی یادآور شد: در آن جلسه علاوه بر «پذیرایی ساده»، درباره‌ی فیلمهای دیگر هم صحبت کردیم. آنها برای تحریم هر کدام از فیلم‌ها دلیلی می‌آوردند که از نظر من همه این حرف‌ها بی‌منطق و ناموجه می‌آمد. به فیلم من که رسیدند، گفتند فیلم تو را تحریم می‌کنیم چون تلخ است. حیرت کردم. پرسیدم مگر نیمی از فیلمهای معتبر بعد از انقلاب تلخ نیستند؟ سوالم منطقی بود و آنها جوابی نداشتند. بعد هم که بحث مصداقی پیش آمد، گفتم مگر «آژانس شیشه ای» فیلم تلخی نیست؟ و آنها گفتند اگر این فیلم هم الان ساخته شده بود ما آن را تحریم می‌کردیم. متوجه شدم که بحث جدی نیست و این آقایان تصمیم خودشان را گرفته‌اند و قرار نیست با منطق و استدلال حرف بزنیم. از نظر من کاملا مشخص بود که دل خودشان هم با سیاست‌هایشان همسو نیست و مجبورند با سفسطه و بهانه‌جویی بحث کنند، بنابراین من با آدم‌های جدی و عادل طرف نبودم و آنها هم حرف خودشان را نمی‌زدند و داشتند سیاست‌هایی که به آنها ابلاغ شده بود را طوطی‌وار تکرار می‌کردند. با افراد بی‌عزتی طرف بودم و فضای جلسه برایم جدی نبود. به همین دلیل ادامه‌ی بحث را بی‌معنی دانستم و رها کردم. بلافاصله بعد از آن جلسه قرار شد فیلم‌سازهای تحریم شده در کنار هم حرکتی را شروع کنند که عواقبش را دیدید.
وی ادامه داد: من زیاد اهل این نوع دسته بندی‌ها نیستم ولی در این مورد خاص فکر کردم اتحاد این فیلمسازان کار عاقلانه‌ای است. روشن بود که ما در کنار یکدیگر خیلی بهتر می‌توانیم در مقابل این حرکت غیرعقلانی بایستیم و سرانجام هم این اتحاد ما نتیجه داد، چون فضا بعد از نشست مطبوعاتی‌مان به نفع ما شد و تا الان هم چهار فیلم از شش فیلم تحریمی اکران شده‌اند و فروش بسیار خوبی هم داشته‌اند و چیزی که من را متحیر میکند این است که این آقایان هنوز پشت میزشان نشسته‌اند و علی‌رغم این رسوایی بزرگ استعفا نداده‌اند.
مانی حقیقی در پاسخ به اینکه آیا پیش بینی می‌کردید اگر میان فیلم سازان تحریمی همدلی نباشد، وزارت ارشاد هم کوتاه می‌آمد؟ گفت: بعید نمی دانم، فکر می کنم همدلی و اتحاد سازندگان این شش فیلم مهم‌ترین نقطه عطف این داستان است و به شما اطمینان می‌دهم که این همدلی تا پایان اکران هر شش فیلم ادامه خواهد داشت.
باید از حوزه هنری پرسید؛شما اصلا چه‌کاره هستید؟!
کارگردان «پذیرایی ساده» درباره‌ی اینکه آیا حوزه هنری به شرط حذف برخی از صحنه‌ها حاضر می‌شد فیلم را اکران کند به ایسنا گفت: بله، آنها پیشنهاد حذف چند سکانس را دادند تا فیلم را در سینماهای حوزه هنری اکران کنند. اما من طبعا قبول نکردم. من برای ساخت این فیلم مراحل قانونی را پشت سرگذاشته بودم و بعد از ساعت‌ها بحث و گفتگوی منطقی و مستدل، اصلاحیه‌های مفصل شورای نمایش وزارت ارشاد را به شش ثانیه حذف از فیلم رسانده بودم. بنابراین طبیعی بود که حاضر نباشم به حرفهای گروهی گوش بدهم که نه مشروعیت دولتی دارند، نه جایگاه مردمی، و نه درک و فهمی از هنر.
وی خاطرنشان کرد: اقدام حوزه هنری مثل این میماند که صنف میوه فروش‌ها از ما بخواهد اگر فلان سکانس را حذف بکنیم، فیلم را تماشا می کنند! یا مثلا کسانی که در سینما بلیت پاره می‌کنند بگویند ما حاضر نیستیم بلیت‌های این فیلم را پاره کنیم چون با فلان دیالوگ مشکل داریم. خب، داشته باشید! نظرتان محترم است، ولی در مملکت ما نظر محترم شما مشروعیت اجرایی ندارد و نباید هم داشته باشد.
حقیقی تاکید کرد: باید از حوزه هنری پرسید شما اصلا چه کاره هستید که با این همه غرور و تکبر برای هنرمندان مملکت حکم صادر می‌کنید؟ شما صرفا صاحب تعدادی سینما هستید. اگر خیلی عاقلید بروید کار خودتان را درست انجام بدهید و در مسائلی که به شما مربوط نیست دخالت نکنید.
کارگردان «پذیرایی ساده» در پاسخ به اینکه آیا سینما «آزادی» در فروش فیلم شما تاثیر ندارد؟ گفت: بعد از فروش چشمگیر سه فیلم تحریمی دیگر متوجه شدیم سینما «آزادی» در فروش فیلم‌ها تاثیرچندانی ندارد و ما وقت خودمان را تلف کردیم که با حوزه هنری درباره سینما آزادی صحبت کردیم. این گفت‌وگو واقعا در شان ما نبود.
امیررضا کوهستانی یک رفیق ایده‌آل است
مانی حقیقی در پاسخ به اینکه آیا به نظر شما «پذیرایی ساده» فیلم تلخی است؟ گفت: بله، فیلم تلخی است. طبعا ما از ابتدا ننشستیم بگویم می‌خواهیم فیلم تلخ بسازیم، ولی سازوکار قصه طوری پیش رفت که به لحظات تلخی در داستان رسیدیم.
او درباره‌ی نگارش فیلم نامه‌ی «پذیرایی ساده» با همراهی امیررضا کوهستانی گفت: نمایش‌های کوهستانی را از «تجربه‌های اخیر» به بعد دنبال کرده‌ام و به نظرم بهترین کارهای تئاتر ما را در چند سال گذشته کوهستانی روی صحنه برده. بعد از تماشای نمایش « 17 دی کجا بودی؟» احساس کردم از لحاظ دیالوگ نویسی و سلیقه بسیار به هم نزدیکیم. از او دعوت به همکاری کردم و او هم لطف کرد و پذیرفت.
وی در عین حال خاطرنشان کرد: فیلم‌نامه‌نویسی مشترک یک جور رفاقت است و باید فردی را انتخاب بکنی که علاوه بر اینکه کارش خوب باشد بتوانی با او رفاقت بکنی، چون قرار است برای نگارش فیلم‌نامه ساعت‌های زیادی کنار هم باشیم. امیررضا کوهستانی یک رفیق ایده‌آل است.
کارگردان «پذیرایی ساده» درباره‌ی انتخاب بازیگران تئاتری برای فیلمش هم گفت: نمی‌شد نابازیگر انتخاب کرد چون بعضی از این صحنه‌ها توانایی زیادی را در بازیگری لازم داشت. در عین حال اگر چهره‌های آشنا را برای نقش‌های فرعی فیلم انتخاب می‌کردیم فضای فیلم به حد کافی غریب به نظر نمی‌رسید. بنابراین به سراغ بازیگرهای حرفهای بسیار توانایی رفتیم که خیلی هم شناخته شده نباشند و معمولا می‌توانیم آنها را در تئاتر پیدا کنیم.
خیلی مقاومت کردم که بازی نکنم / انتخاب اول گلزار بود
مانی حقیقی درباره ی اینکه چرا خودش در فیلم بازی کرده است به ایسنا گفت: قرار نبود بازی کنم ، خیلی هم مقاومت کردم. ابتدا بازیگران مختلفی را مدنظر داشتم و به اولین کسی که فکر کردم، محمدرضا گلزار بود.
وی تصریح کرد: فقط به دلیل گیشه نبود که به گلزار فکر کردم، به خاطر ویژگی‌های دیگری مثل نگاه سردش او را مدنظر داشتم. بعد که درباره‌ی حضور آقای گلزار و بازیگران دیگر به نتیجه نرسیدیم، چون دیگر وقتی باقی نمانده بود قرار شد خودم بازی کنم، چون خودم حداقل می‌دانستم چه میخواهم و روی ویژگی‌های شخصیت تسلط داشتم.
وی در عین حال یادآور شد: از ابتدا نقش زن اصلی فیلم برای ترانه علیدوستی نوشته شده بود.
به روشنفکر بودن خودم افتخار میکنم
مانی حقیقی در بخش دیگر این گفت وگو درباره‌ی اینکه برخی فیلمش را به جریان روشنفکری منتسب می‌کنند، گفت: معنی این حرف را نمی‌فهمم. اساسا فیلم سازی و هنر به طور کلی یک مقوله‌ی روشنفکرانه است و همه‌ی فیلم‌ها، خصوصا فیلمهای اجتماعی، در قالب روشنفکری ساخته می‌شوند.
کارگردان «پذیرایی ساده» تاکید کرد: البته من به روشنفکر بودن خودم افتخار میکنم و به دیگران هم پیشنهاد میکنم هر چه زودتر روشنفکر بشوند!
